Synagoga w Wałbrzychu [NIE ISTNIEJE]

Synagoga w Wałbrzychu 1905

Synagoga w Wałbrzychu 1905


NN: 50.76536, 16.28427, ZOBACZ NA MAPIE
332.42 – Góry Wałbrzyskie

HISTORIA
Wałbrzyska synagoga została oddana do użytku 20 września 1883 r., ale kamień węgielny pod nią położono 5 września 1882 r. Mieściła się u zbiegu dzisiejszych ulic św. Jadwigi i Mickiewicza (ówczesna Wasserstrasse). Wcześniej, bo od 1862 roku Żydzi spotykali się w wynajętym prywatnym mieszkaniu.
Murowany dwukondygnacyjny obiekt wybudowano na planie prostokąta. Nie posiadał ornamentów i elementów dekoracyjnych.
Jedynie okna zakończone były na półokrągło na wysokości piętra. Podobnie zakończony był portal, który obejmował drzwi i środkowe okno frontowej ściany.
Przed synagogą znajdował się mały skwer.
Eklektyczny obiekt nawiązywał m.in. do stylu włoskiego renesansu. Żydowska gmina liczyła wówczas niespełna 300 osób.
W latach 20. fundamenty synagogi wzmocniono z powodu działań górniczych.
W 1927 r. obok wybudowano dom gminny – to dzisiejszy budynek przy ul. Świętej Jadwigi nr 8 w Wałbrzychu (dawniej Töpferstraße 8). Wejście do budynku znajdowały się na przeciwko wejścia do synagogi. Wg projektu budynek miał być częściowo podpiwniczony – na najniższej kondygnacji miał się znajdować zmywak i piwniczka. Na parterze przewidziano salę zebrań (część niepodpiwniczona) i pomieszczenia gospodarcze.
Podczas Nocy Kryształowej w nocy z 9 na 10 listopada 1938 r. bojówkarze z SA wzniecili ogień pod synagogą. Obiekt spłonął.
Na jego miejscu obecnie mieści się budynek handlowy.
Po 1968 r. Kongregacja Wyznania Mojżeszowego urządziła przy ul. Mickiewicza 18 własny dom modlitwy. Miejsce to ma ponownie status prywatnego mieszkania. Nabożeństwa odbywały się jeszcze 20 lat temu – regularnie we wszystkie szabaty i święta. Stojąca przy nim łaźnia – mykwa zawaliła się 10 października 2017 r.