Cis Bolko w 2020r.
332.28 – Pogórze Wałbrzyskie
Cis „Bolko” – cis pospolity rosnący nad rzeką Pełcznicą w Świebodzicach, w rezerwacie przyrody „ Przełomy pod Książem” w Książańskim Parku Krajobrazowym. Obwód pnia drzewa wynosi 285 cm.
Nazwa jest nieco błędna, gdyż drzewo jest rodzaju żeńskiego.
Jego nazwa pochodzi od legendy, która opowiada, że w zamierzchłych czasach, odpoczywał pod nim książę Bolko wraz ze swoja drużyną. Przekaz nie mówi, który Bolko.
Jest on prawdopodobnie najstarszym cisem w Sudetach, jego wiek szacuje się na 400-600 lat. a Aleksander von Humboldt w 1 połowie XIX wieku szacował jego wiek na 800 lat. Rozbieżności i szacunki wynikają z niemożności określenia prawdziwego wieku okazu przez zły stan jego korzeni – niektóre z nich są bowiem nadpalone. Być może niemiecki przyrodnik dał wiarę legendzie i założył, że drzewo musiało być już dorodne by drużyna książęca pod nim mogła wypoczywać. Świdniccy Bolkowie władali na początku XIV w.
Od 2006 roku został ustanowiony pomnikiem przyrody.
Pień drzewa jest mocno spróchniały Wcześniej wypełniono go betonową wylewką, ale zawierał on dużo wolnej przestrzeni, co przy silnym wietrze groziło powaleniem drzewa.
Dlatego w 2017 roku gmina Świebodzice zleciła przegląd i opracowanie aktualizacji kart ewidencyjnych pomników przyrody ożywionej. Na podstawie tego stwierdzono, że obecny stan witalny drzewa jest średni. Eksperci oglądający cis stwierdzili, że drzewu grozi złamanie zbyt długiego głównego pędu, a przez to utrata całej korony.
Zimą 2018 roku zainstalowano trzy podpory stalowe w tzw. „trójkąt”.
W pobliżu „Bolka” rośnie drugi sędziwy cis (ok. 240 lat), jednak znacznie mniejszych rozmiarów.
W rezerwacie „Przełomy pod Książem” rośnie ok. 130 cisów, z których większość ma w obwodzie pni od 80 do 130 cm.
Grubsze cisy od Bolka rosną np. w Wałbrzychu – Sobięcinie (obwód 330 cm), Bystrzycy k. Wlenia (382 cm); Henrykowie,gm.Ziębice (340 cm); taki sam obwód ma cis w Piechowicach.
